สัตว์แห่งลางร้าย ความตาย ‘แมวดำ ปลุกผี’ แท้จริงมีที่มาจากอะไร?

ตำนานความเชื่อหรือคำเตือนเกี่ยวกับแมวดำนั้นปรากฏอยู่ในตำนานลึกลับของประเทศต่างๆ อีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็น ตำนานเก่าแก่ของอินเดียโบราณ ที่เชื่อว่า แมวดำเป็นสัตว์ผี เพราะเป็นพาหนะของพระษัษฐี เทวีแห่งความตายของทารก หรือ ผีแม่ชื้อประจำตัวเด็กนั่นเองค่ะ นอกจากนี้ยังเชื่อว่า ถ้าใครเห็นแมวดำที่ไหนก็เท่ากับพระษัษฐีกำลังปรากฏกายอยู่ตรงนั้น และจะต้องมีเด็กหรือมีคนตายเกิดขึ้นที่นั่นเช่นกัน นอกจากนี้ในพิธีศพของทางอินเดียเองก็มักจะขับไล่แมวดำที่เข้ามาป้วนเปี้ยนในงานศพเช่นกัน เพราะเชื่อว่าถ้ามันไปถูกตัวศพเข้า จะทำให้เป็นรอยมลทินกับศพนั้น

ในความเชื่อของคนจีนโบราณ ก็ถือเรื่อง แมวข้ามศพเช่นกัน พวกคนจีนเชื่อว่า จะทำให้คนตายฟื้นคืนชีพ และกลายเป็นผีที่ดุร้าย อันนี้เชื่อเหมือนคนไทยมากๆ นอกจากนี้ ยังมีพิธีกรรมเอากรรไกรหรือเหล็กวางไว้บนอกศพ เพื่อสะกดวิญญาณอีกด้วยค่ะ

ส่วนชาวอิตาเลียน เชื่อว่าแมวดำเป็นสัตว์แห่งลางร้าย ที่นำความตายมาให้ผู้ป่วย เพราะเชื่อว่า หากแมวดำไปนอนบนเตียงผู้ป่วยคนไหน จะทำให้คนป่วยนั้นตายในไม่ช้า

ในแถบตะวันตก คำสอนนิกายพิวริทัน ที่เน้นในเรื่องบทลงโทษของคนบาปและความร้ายกาจของซาตาน ทำให้เกิดลัทธิการล่าแม่มดอย่างหนักหน่วงในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 16-17 พวกเขาเชื่อว่า แมวดำเป็นพวกเดียวกับแม่มด ทำให้คนที่อยู่ใกล้ชิดกับแมวดำถูกกล่าวหาว่าเป็นแม่มดผู้รับใช้ซาตาน โดยมีเรื่องเล่าของพ่อลูกคู่หนึ่งได้โยนหินไล่แมวดำในคืนเดือนมืดจนแมวตัวนั้นบาดเจ็บ พอเช้าวันรุ่งขึ้นพวกเขาก็ได้เดินสวนกับยายแก่คนหนึ่งที่มีแผลบนใบหน้าลักษณะเดียวกับบาดแผลของแมวดำเมื่อคืน จึงเชื่อว่าแมวดำสามารถแปลงร่างให้เป็นคนในเวลากลางวันและเป็นแมวดำในเวลากลางคืน ความเชื่อนี้เป็นที่แพร่หลายมากในตอนกลางของประเทศอเมริกาช่วงปีค.ศ. 1560

ในช่วงสมัยคริสเตียนตอนต้น ก็เชื่อกันว่า “หากมีแมวดำเดินผ่านตัดหน้า มันจะแสดงให้เห็นถึงการปิดกั้นหนทางสู่สวรรค์ของมนุษย์” ทำให้แมวดำต้องถูกฆ่าและทำลาย แต่ในบางวัฒนธรรมกลับยกย่องแมวอย่างเห็นได้ชัด เช่นที่อียิปต์โบราณ เพราะแมวช่วยเกษตรกรจับศัตรูพืชมากิน ไม่นอกจากนี้ยังได้รับการยกย่องเป็นเทวีบาสเต็ท รูปลักษณ์เป็นสตรี ที่มีศีรษะเป็นแมว

เช่นเดียวกับความเชื่อพื้นเมืองของชาวประมง ที่นิยมเลี้ยงแมวดำไว้ในบ้าน เพราะเชื่อว่า การเลี้ยงดูแมวดำจะช่วยคุ้มครองให้สามีของพวกนางปลอดภัยจากการเดินเรือ ส่วนในประเทศสก็อตเเลนด์ก็เชื่อกันว่า หากพบเห็นแมวดำเดินผ่านประตูทางเข้าเมื่อใด เมื่อนั้นความร่ำรวยมั่งคั่งจะมาเยือนถึงหน้าบ้านทันที และบางแห่งของอังกฤษและญี่ปุ่น แมวได้ถูกใช้เป็นสัญลักษณ์มงคลสำหรับสิ่งดีๆ ที่จะมาถึงอีกด้วยค่ะ

กลับมาพูดถึงคำเตือนของคนไทยโบราณที่ให้ระวังแมวดำกระโดดข้ามศพกันบ้าง จริงๆ แล้วคำเตือนนี้มีที่มาค่ะ เพราะการจัดงานศพของคนโบราณนั้นไม่ได้ทันสมัยแบบยุคปัจจุบัน ไม่ได้มีการฉีดฟอร์มาลีนกับศพ เพราะฉะนั้นร่างของศพจะเกิดการเน่าได้ตามธรรมชาติ และอาจเป็นเหตุให้สัตว์ต่างๆ มากัดแทะศพได้ คนโบราณจึงต้องการให้คนในงานคอยเฝ้าระวังศพให้ดี ซึ่งรวมทั้งการเฝ้าระวังไม่ให้มีสัตว์ใดๆ กระโดดข้ามศพด้วย เพราะเห็นว่าเป็นเรื่องไม่เหมาะสม นอกจากจะเป็นการไม่เคารพศพแล้ว ยังอาจทำให้ข้าวของที่จัดเตรียมเกี่ยวกับพิธีแตกหักเสียหายได้ค่ะ ด้วยเหตุนี้จึงสรุปได้ว่า แมวดำกระโดดข้ามศพ ไม่เกี่ยวข้องกับการปลุกผีแต่อย่างใดค่ะ