บ้านแตกเพราะแกงหอย! เกร็ดความเชื่อบนขันโตก จากละคร กลิ่นกาสะลอง

© รูปต้นฉบับ ต้นออในสายฝน, พันทิป

ธรรมเนียมอาหารภาคเหนือ แต่โบราณชาวล้านนาหรือผู้คนที่อยู่ทางภาคเหนือนิยมหาอาหารจากธรรมชาติ พืชผักจากป่าสูง หรือหาปลา ปู หอยจากท้องนา หอยขมซึ่งเป็นหอยน้ำจืดที่อาศัยอยู่ตามแหล่งน้ำหรือท้องนาเช่นเดียวกับสัตว์น้ำชนิดอื่น แต่ชาวล้านนาไม่นิยมนำมาทำอาหารเนื่องจากมีความเชื่อกับหอยขมว่าจะนำสิ่งไม่ดีมาสู่ครัวเรือน

เริ่มกันที่ความเชื่อก่อน….

ความเชื่อโบราณ

คนโบราณมีข้อห้ามว่า ห้ามนำแกงหอยขมมาเลี้ยงแขก เพราะจะทำให้เกิดเรื่องไม่ดีตามมาภายหลัง หรือทำให้เกิดการแตกแยก หรือมีเหตุให้ต้องหมางเมิน เหินห่างกันไป จากมิตรจะกลายเป็นศัตรู

บ้างก็เชื่อว่า หอยขมเป็นสัตว์น้ำที่ดูดกินสิ่งสกปรกในโคลนตม ถ้านำมาเลี้ยงดูแขก เชื่อกันว่าหอยขมจะดูดเอาความรัก ความจริงใจต่อกันให้หมดไป หมดรักกัน หรือมีเหตุให้คนในครอบครัวเลิกรากัน

ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับหอยขม

ด้วยสรีระของหอยขมที่เป็นเกลียวขดอยู่ในเปลือก ทำให้เมื่อนำมาทำอาหารจะกินลำบาก เพราะต้องใช้ปากดูดจากเปลือกหอยแถมยังอาจทำให้เกิดเสียงดังจู๊บจั๊บ ตอนดูดได้ หรือถ้าจังหวะตอนซู๊ดไม่ดีก็อาจจะสำลักได้ง่าย รวมๆ แล้วคือการกินหอยขมดูจะเป็นกิริยาไม่งามเท่าไหร่ ซึ่งถ้าเป็นคนกันเองในบ้านก็อาจจะไม่รู้สึกอะไรเท่าไหร่เพราะคุ้นชินกับคนในบ้านดี แต่ถ้าเป็นแขกเหรือที่มาเยี่ยมบ้าน การซู๊ดหอยขมอาจจะทำให้แขกเกิดอาการเขินอายจนไม่กล้ากิน หรือเลี่ยงไปซดแต่น้ำแกงแทน

© รูปต้นฉบับ ลำปาง เมืองต้องห้ามพลาด เฟซบุค เพจ

เรื่องของความสะอาดก็เป็นอีกเรื่องที่ต้องระมัดระวังให้ดี เนื่องจากหอยขม เป็นสัตว์น้ำที่อาศัยอยู่โคลนตม ในตัวหอยก็อาจจะมีเศษดิน เศษโคลนอยู่ หากกินเข้าไปอาจจะทำให้ปวดท้อง ท้องเสีย หรืออาหารเป็นพิษได้ แต่สำหรับแม่ครัวพ่อครัวที่ชำนาญ เขาจะมีเทคนิคล้างโคลนออกจากตัวหอยให้สะอาดก่อนนำไปปรุงอาหาร โดยแม่ครัวจะล้างหอยขม แล้วแช่น้ำ แล้วทุบพริกขี้หนูพอแตกใส่ลงไป ความเผ็ดร้อนของพริกจะทำให้หอยขมคลายเอาเศษดิน โคลนออกมา

ได้คำตอบแล้วว่า ทำไมคนโบราณถึงห้ามแกงหอยขมกันแล้วใช่มั้ยคะ มองกันในมุมของเรื่องกิริยามารยาทแล้ว ถ้าเป็นโอกาสพิเศษที่ชวนเพื่อนฝูงหรือแขกคนสำคัญมาเลี้ยงดูปูเสื่อ ทานอาหารมื้อพิเศษที่บ้าน เจ้าบ้านอย่างเราๆ ก็ควรเลือกสรรอาหารที่กินง่าย ย่อยง่าย สบายท้อง แขกเหรือจะได้ไม่เกร็ง ไม่เขินที่จะกินร่วมกับเรา ที่สำคัญ อิ่มด้วย อร่อยด้วยกับมื้อพิเศษที่เราตั้งใจเชิญเขามาค่ะ