เว็บไซต์มติชนออนไลน์ เปิดเผยภาพประกอบพระโกศทองใหญ่ และกระบวนแห่ในงานบรมศพ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 พร้อมลำดับ 6 ขั้นตอน อัญเชิญพระบรมศพออกจากพระบรมมหาราชวัง ขึ้นสู่พระมหาพิชัยราชรถ เพื่อแห่ไปยัง พระเมรุมาศ ณ ท้องสนามหลวง จนกระทั่งถึงพระราชพิธีอัญเชิญพระอัฐิ จาก พระเมรุมาศ กลับเข้าสู่ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง เผยขั้นตอนที่เต็มไปด้วยขั้นตอนรายละเอียดต่างๆ มากมาย จึงนำมาเผยแพร่ เพื่อเป็นความรู้สำหรับผู้ที่สนใจเกี่ยวกับงานพระราชพิธีพระบรมศพ
กำหนดการตั้งริ้วแปรกระบวนแลกระบวนเดินแห่ในการถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ พระเมรุท้องสนามหลวง เดือนมีนาคม รัตนโกสินทรศก 129 (พ.ศ.2453) กำหนดไว้ 6 กระบวน ดังนี้
หนึ่ง ขั้นตอนเริ่มจากเชิญพระบรมศพลงจากพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ออกประตูศรีสุนทร ประตูเทวาภิรมย์ไปตามถนนมหาราช เลี้ยวถนนเชตุพน เลี้ยวขึ้นถนนสนามไชย ไปทรงพระมหาพิชัยราชรถ ซึ่งประทับคอยอยู่หน้าพลับพลาวัดพระเชตุพน กระบวนนี้ พระบรมศพทรงพระยานมาศสามลำคาน ปักนพปฎลเศวตรฉัตร มีสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอทรงประคองพระบรมโกศและทรงพระราชยานกงทรงโยงทรงโปรยกับพระสงฆ์นำ พร้อมด้วยกระบวนพระราชอิสริยยศ เครื่องสูง สังข์ แตร กลองชนะ มโหระทึก และคู่แห่ราชการ นายทหารบกทหารเรือตำรวจมหาดเล็กนำและกรมทหารราบที่ 1 รักษาพระองค์ (ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) ตามแซง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ในกระบวนนี้
ภาพการประกอบพระโกศทองใหญ่พระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว บนยานมาศสามลำคานที่หน้าพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท
สอง พระยานมาศสามลำคาน เทียบกับเกรินบันไดนาค เชิญพระบรมศพขึ้นทรงพระมหาพิชัยราชรถ มีพระสงฆ์ทรงราชรถนำพร้อมด้วยกระบวนราชอิสริยยศเช่นกระบวนที่ 1 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ตามเหมือนกัน แต่มีเสนาบดี เจ้าผู้ครองประเทศราช ราชทูตผู้แทนรัฐบาลต่างประเทศกับข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยสมทบตามเสด็จด้วยกระบวนหน้า เพิ่มกระบวนทหารบกนำ กระบวนหลังเพิ่มกระบวนทหารเรือแซงตาม ต่อกรมทหารราบที่ 1 รักษาพระองค์ และเดินตามเป็นตอนหมู่ข้าราชการในที่สุดเดินกระบวนจากหน้าวัดพระเชตุพนไปตามถนนสนามไชย เลี้ยวถนนราชดำเนินใน ประทับพระมหาพิชัยราชรถหน้าพระเมรุด้านตะวันออก
กระบวนแห่อัญเชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวบนพระยานมาศสามลำคาน โดยมีสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนเพชรบูรณ์อินทราชัยประคองพระโกศอยู่ด้านหน้าและสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรมพระบรมราชนก ทรงประคองด้านหลัง จากพระบรมมหาราชวังไปขึ้นพระมหาพิชัยราชรถที่หน้าวัดพระเชตุพน
สาม เชิญพระบรมศพจากพระมหาพิชัยราชรถเข้าแห่เวียนพระเมรุ 3 รอบ กระบวนนี้ พระบรมศพทรงพระยานมาศสามลำคาน ปักนพปฎลเศวตรฉัตร มีสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอทรงประคองพระบรมโกศและทรงพระยานกงโยง โปรย กับพระสงฆ์นำพร้อมด้วยกระบวนพระราชอิสริยยศเหมือนกระบวนที่ 1 แต่แบ่งให้น้อยพอจุที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนิน พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ ไม่มีข้าราชการตามในกระบวนนี้
Advertisements
กระบวนแห่พระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวประดิษฐานบนพระมหาพิชัยราชรถประกอบด้วยเครื่องสูงเต็มยศกระบวนแห่ 4 สาย
สี่ กระบวนนี้ พระบรมอัฐิทรงพระที่นั่งราเชนทรยาน แต่พระเมรุมาศมาประทับเกยหน้าพระที่นั่งอาภรณ์พิโมกข์ปราสาท พระอังคารทรงพระที่นั่งราเชนทรยานน้อย องค์รองมาประทับเกยพลับพลาเปลื้องเครื่องหลังวัดพระศรีรัตนศาสดาราม มีกระบวนพระอิสริยยศเต็มที่อย่างกระบวนที่ 1 แต่ไม่มีนาลิวันและพระยาม้าต้น เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ตามในกระบวนนี้ แล้วพระบรมอัฐิทรงพระราชยานผูก 4 แต่เกยหลังพระที่นั่งอาภรณ์พิโมกข์ปราสาท ไปประทับที่หน้าอัฒจันทร์พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทด้านตะวันออกมุขเหนือ พระอังคารทรงพระราชยานผูก 4 แต่เกยหลังวัดพระศรีรัตนศาสดารามเข้าไป ณ พุทธปรางค์ปราสาท (ปราสาทพระเทพบิดร)
ห้า เชิญพระบรมอัฐิแต่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาททางเกยพระที่นั่งอาภรณ์พิโมกขืปราสาทไปตามหน้าห้องกรมพระอาลักษณ์ ไปประทับเกยตรงอัฒจันทร์พระที่นั่งจักรีมหาปราสาททางตะวันออก เชิญพระบรมอัฐิขึ้นประดิษฐานที่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาทนั้น
หก เชิญพระอังคารแต่วัดพระศรีรัตนศาสดารามออกประตูวิเศษไชยศรี เลี้ยวถนนหน้าพระลาน ถนนราชดำเนินใน ถนนราชดำเนินกลาง ถนนราชดำเนินนอก ถนนเบญมาศ ถนนดวงตะวัน (ถนนศรีอยุธยา) ถึงหน้าวัดเบญจมบพิตร เชิญพระอังคารบรรจุฐานพระพุทธชินราชในพระอุโบสถ
ภาพและข้อมูลจากหนังสือ ธรรมเนียมพระบรมศพและพระศพเจ้านาย, matichon.co.th
Advertisements